उपत्यकामा फेरिँदै छ सवारी रुट, थाहा पाउनुस्, कहाँबाट पाइन्छ तपाईँ चढ्ने गाडी

काठमाडौं: यातायात व्यवस्था विभागले काठमाडौं उपत्यकामा सार्वजनिक सवारी साधनको रुट घटाउने तयारी गरेको छ। धेरै रुटको कारण पनि ट्राफिक जाम बढेको र सर्वसाधरणले सहज यात्रा गर्न नपाएको निष्कर्ष निकाल्दै विभाग रुट व्यवस्थापन गर्न लागेको हो।

विभागको तथ्यांकअनुसार अहिले काठमाडौं उपत्यकामा झण्डै २ सय वटा रुट निर्धारण गरिएको छ। यी रुटमा झण्डै ११ हजार गाडी गुड्छन्। ११ लाख सर्वसाधारणको ओहोरदोहोरको लागि तुलनात्मक रूपमा ११ हजार गाडी पर्याप्त भए पनि धेरै रुट र साना गाडीका भएका कारण असुविधा देखिएको विभागको बुझाइ छ।

काठमाडौं उपत्याकामा झण्डै ४० लाख जनसंख्या रहेको अनुमान छ। यीमध्ये ११ लाख सर्वसाधरण सार्वजनिक सवारी साधनमा यात्रा गर्छन्। यी ११ लाखलाई ओहोरदोहोर गराउन झण्डै ११ हजार गाडी रहे पनि सहज देखिएको छैन',यातायात व्यवस्था विभागका प्रवक्ता टोकराज पाण्डेले थाहा खबरसँग भने। पाण्डे भन्छन् 'सहज यात्राको लागि रुट व्यवस्थापन पनि प्रमुख कुरा हो, अहिले भएका रुटलाई घटाएर वैज्ञानिक तवरले रुट कायम गर्न विभागको ध्यान गएको छ'। उनका अनुसार अहिले उपत्यकामा रहेका दुई सय रुट घटाएर ६६ वटामा सीमित गरिँदैछ।

विभागको योजनाअनुसार रुट व्यवस्थापन योजना बनाई दीर्घकालीन शहरी यातायात आयोजना (केएसयुटपी)ले यातायात विभागमा पठाएको छ। एसियाली विकास बैंकको सहयोगमा सञ्चालन गरिएको केएसयुटपीले तीन तहका ६६ वटा रुट बनाएर विभागमा एक महिना अगावै पठाएको हो। त्यही केएसयुटपीले पठाएको रुटको आधारमा रुट व्यवस्थापन गर्ने तयारीमा विभाग छ। नयाँ गाडीहरूलाई केएसयुटपीले निर्धारण गरेको रुटको आधारमा अनुमति दिएको विभागले अझै सबै यिनै रुट कायम गर्ने विषयलाई अन्तिम रूप दिन सकेको छैन। तथापि यी तीन प्राथमिकता दिएर बनाइएका रुट दिर्घकालीन हुनसक्ने यातायात व्यवस्था विभागका अधिकारीहरुले बताएका छन्।

पहिलो प्राथमिकताका रुट

पहिलो प्राथमिकताका रुटमा विशेषगरी चक्रपथ, भक्तपुर र ललितपुरका नजिकका स्थानहरूलाई जोडिएको छ। जसअनुसार पहिलो प्राथमिकतामा ८ वटा रुट निर्धारण गरिएको छ। नयाँ बसपार्क, कोटेश्वर, जोरपाटी र नारायाणगोपाल चोकलाई प्राथमिकता दिएर निर्धारण गरिएका रुट यस्ता छन्:-

दोस्रो प्राथमिकताका रुट

दोस्रो प्राथिमकतामा १६ वटा रुट निर्धारण गरिएको छ। बीचको बाटोलाई प्राथमकिता दिइएको यो रुटमा काठमाडौंभित्रका दुर्गम क्षेत्रबाट र भक्तपुर ललितपुरका पनि नजिकका स्थानलाई समेट्ने प्रयास गरिएको छ। यस्ता रहेका छन् दोस्रो प्राथमकिताका रुटहरू।

 तेस्रो प्राथमकिताका रुट

तेस्रो प्राथमिकताका रुटभित्र ४२ वटा रुट समेटिएक छन्। धेरै साना रुट देखि घण्टौ लामो यात्रा गर्ने रुटसमेत तेस्रो प्राथमकिताका रुटमा समावेश गरिएको छ। तेस्रो प्राथमिकता रुटमा सटकट र बन्न थालेका बाटोहरुको रुट पनि हालिएको छ। खोला किनाराका चार रुट पनि तेस्रो प्राथमिकतामा परेका छन्। जस अनुसार यस्ता छन् तेस्रो प्राथमिकताका रुट।

१ किलोमिटर देखि २७ किलोमिटर सम्मको दूरी

केएसयुटपीले निर्धारण गरेको रुटमा १.५ किमी मात्रै दूरी भएको रुट र २७.३ किमी लामो रुट पनि निर्धारण गरिएको छ।

सबैभन्दा छोटो रुट

एेतिहासिक क्षेत्र नं. २ लगनटोलदेखि, काठमाडौं दरबार क्षेत्र, क्षेत्रपाटी हुँदै केशर महल आउने रुट सबै भन्दा छोटो रुट हो। यो रुटमा १.५ किलोमिटर बाटो रहेको छ। स्युचाटारदेखि मकालु हुँदै कलंकी आउने रुट पनि निकै छोटो छ। यो रुटमा २.३ किलोमिटर गाडी चलाउनु पर्छ। एेतिहासिक क्षेत्र नं. १ सोह्रखुट्टे हुँदै केशरमहल, ठहिटी, नयाँ सडक, क्षेत्रपाटी,सोह्रखुट्टे आउने रुट २.४ किलोमिटर र धर्मस्थलीबाट बालाजु बाइपास हुँदै नयाँ बसपार्क आउने रुट ३ किलोमिटरमात्रै छ।

सबैभन्दा लामो रुट

काठमाडौं उपत्यकाको सबैभन्दा लामो रुट चक्रपथ परिक्रमा हो। चक्रपथ २७.३ किलोमिटर रहेको छ। चक्रपथमा दुई रुट निर्धारण गरिएको छ। एउटा नयाँ बसपार्कबाट बालाजु हुँदै नयाँ बसपार्क आउने। अर्को नयाँ बसपार्कबाट सुकेधारा हुँदै नयाँ बसपार्क आउने। त्यस्तै नगरकोटदेखि कोटेश्वरसम्मको दूरी २३.६ किलोमिटर छ। नगरकोटबाट सैनिक तालिम केन्द्र, सल्लाघारी, नयाँठिमी, जडिबुटी हुँदै कोटेश्वेरको रुट रहेको छ। त्यस्तै फर्पिङदेखि पुरानो बसपार्कको रुट पनि लामो छ। फर्पिङ्गबाट नागदह, चोभार, त्रिवि गेट, बल्खु, कालीमाटी, त्रिपुरेश्वर, रत्नपार्क हुँदै पुरानो बसपार्क आउँदा १८.२ किलोमिटर यात्रा गर्नुपर्छ।