काठमाडौं : समाजमा गहनाको ठूलो महत्व हुन्छ। अझ नेपाली केही समुदायमा जन्मदेखि मृत्युसम्म गहनाको महत्व धेरै छ। गहना शृंगार मात्रै होइन संस्कार पनि हो। गहना पुरुष र महिलामा मात्रै फरक होइन उमेरसमूहका आधारमा पनि फरकफरक लगाइन्छ।
पुरुष, स्त्री, बालबालिका, वृद्धवृद्धाले लगाउने आफ्नै किसिमका गहना हुन्छन् । विभिन्न उमेरकाले लगाउने गहना फरक–फरक भएजस्तै शिरदेखि पाउसम्म पनि फरक–फरक प्रकारका गहना लगाइन्छ। तर अहिले आधुनिकीकरणसँगै विस्तारै नेपाली समुदायमा जातजाति विशेष गहनाहरु लोप हुँदै गइरहेका छन्।
आधुनिकतासँगै पौराणिक गहनाहरू लोपमात्रै होइन, केही गहनाको मान्यता बिर्सेर दुरुपयोग नै भइरहेको छ। महिलाले लगाउने बुलाकी, मारावाडी, पाते सुन, बाला, ढुंग्री, चाँद जस्ता पुराना एवं परम्परागत तरिकाले बनाइएका गरगहना लोप हुँदै जान थालेका छन्। जिल्लाका शहरी क्षेत्रमा बस्ने महिलाले मात्र नभइ अधिकांश ग्रामीण भेगका महिलाले पुराना गहना लगाउन छोडेका छन्।
महिलाले पनि यस्ता गहना छोडेर ब्रासलेट, नेकलेसजस्ता आधुनिक डिजाइनका गहना लगाउन थालेसँगै पुराना गहना लोप हुँदै गएका छन्। माङ्गलिक र सांस्कृतिक कार्यहरूमा पौराणिक कालदेखि लगाइँदै आएका गहनाहरूप्रतिको अभिरुचीमा कमी हुन थालेसँगै गहना विस्तारै लोप हुँदैछन्। बाह्य संस्कृतिको प्रवेश र सञ्चारका नयाँ प्रविधिमा विदेशी गहनाका आकर्षक विज्ञापनले परम्परादेखि लगाउँदै आएका गहना लगाउने चाहनामा कमी आई आयातित संस्कृतिले प्रवेश पाएको छ।
जसले नेपाली समुदायका गरगहना लोपोन्मुख प्रायः छन्। पहिला आम जीवनमा प्रयोग हुँदै आउने गरगहनाहरु अहिले चाडपर्व विशेष अवसरमा मात्रै प्रयोग हुने गरेको छ। आजको फोटोफिचरमा न्युज एजेन्सी नेपालका फोटो पत्रकारले तयार पारेका लोप हुँदै गएका गहना विशेष तस्बिरहरु।
तपाईंको ईमेल गोप्य राखिनेछ ।